การให้เช่าพื้นที่กับการให้ใช้พื้นที่มีความแตกต่างกันทั้งในส่วนของข้อเท็จจริง ประกอบข้อกฎหมาย และประเด็นทางภาษีอากร 1. การให้เช่าพื้นที่ อันเป็นอสังหาริมทรัพย์ 1.1 สัญญาเช่าทรัพย์ คือ สัญญาซึ่งบุคคลหนึ่งที่เรียกว่า ผู้ให้เช่า ตกลงให้บุคคลอีกคนหนึ่งเรียกว่า "ผู้เช่า" ได้ใช้หรือได้รับประโยชน์ในทรัพย์สินอย่างใดอย่างหนึ่ง ชั่วระยะเวลาอันจำกัดและผู้เช่าตกลงจะให้ค่าเช่าเพื่อการนั้น (มาตรา 537 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์) สัญญาเช่าทรัพย์มีลักษณะดังนี้คือ (1) เป็นสัญญาต่างตอบแทน ซึ่งคู่สัญญาเช่าทรัพย์ต่างเป็นเจ้าหนี้และลูกหนี้ซึ่งกันและกัน กล่าวคือ ผู้ให้เช่าเป็นลูกหนี้โดยมีหน้าที่ที่จะต้องส่งมอบทรัพย์สินที่เช่าให้แก่ผู้เช่าในขณะเดียวกันก็เป็นเจ้าหนี้ในอันที่จะได้รับค่าเช่าทรัพย์สินนั้น (2) ผู้เช่ามีสิทธิได้ใช้หรือได้รับประโยชน์จากทรัพย์สินที่เช่า สิทธิของผู้เช่าในทรัพย์สินที่เช่านั้น แม้ช่วงเวลานานเพียงใดก็เป็นสิทธิที่จะได้ใช้หรือได้รับประโยชน์จากทรัพย์สินที่เช่านั้น ผู้เช่าไม่ได้กรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินที่เช่า เช่นเช่าบ้าน ผู้เช่ามีสิทธิเพียงครอบครอง ใช้ประโยชน์อยู่อาศัยในบ้านเท่านั้น แม้จะอยู่มานานเท่าใดผู้เช่าก็ไม่ได้กรรมสิทธิ์ “ทรัพย์สิน” ที่เป็นวัตถุแห่งสัญญาเช่านี้จะเป็นอสังหาริมทรัพย์ สังหาริมทรัพย์หรือสิทธิใดๆ ก็ได้ เช่น บ้าน ที่ดิน รถยนต์ สิทธิในเครื่องหมายการค้า หรือลิขสิทธิ์ เป็นต้น สิทธิที่จะได้ใช้หรือได้รับประโยชน์จากทรัพย์สินตามสัญญาเช่านั้น กฎหมายได้กำหนดไว้ชัดเจนว่า ต้องเป็นระยะเวลาอันมีจำกัด เช่น กำหนดเป็นวัน เดือน ปี หรือแม้จะกำหนดระยะเวลาเช่าไว้ตลอดอายุของผู้เช่าหรือผู้ให้เช่าก็ได้เพราะเท่ากับเป็นการกำหนดระยะเวลาอันมีจำกัดแล้วนั่นเอง ทั้งนี้ ผู้ให้เช่าต้องส่งมอบการครอบครองให้แก่ผู้เช่า มิฉะนั้น สัญญาเช่าก็จักไม่เกิดขึ้น และเมื่อได้ส่งมอบการครอบครองแล้ว ผู้ให้เช่าจะเข้าไปในพื้นที่เช่าไม่ได้เลย เว้นแต่จะมีเหตุที่กฎหมายยอมให้กระทำได้ (3) ผู้เช่าตกลงให้ค่าเช่าเพื่อตอบแทนการใช้ทรัพย์สิน เรียกว่า “ค่าเช่า” ซึ่งกำหนดเป็ฯเงินตราที่คู่สัญญาให้แก่กันเพื่อตอบแทนการใช้ทรัพย์สินที่เช่า หรือจะตกลงกันกำหนดค่าเช่าเป็นทรัพย์สินอย่างอื่นก็ได้ (4) การเช่าอสังหาริมทรัพย์ที่กำหนดระยะเวลาเช่าไว้ไม่เกิน 3 ปี กฎหมายได้กำหนดว่าสัญญาเช่าอสังหาริมทรัพย์นั้นต้องมีหลักฐานเป็นหนังสืออย่างใดอย่างหนึ่งลงลายมือชื่อฝ่ายที่ต้องรับผิดเป็นสำคัญ มิฉะนั้นจะฟ้องร้องบังคับคดีไม่ได้ (มาตรา 538 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์) การเช่าอสังหาริมทรัพย์ที่กำหนดระยะเวลาเช่าไว้เกินกว่า 3 ปี หรือตลอดอายุของผู้เช่าหรือผู้ให้เช่า การเช่าอสังหาริมทรัพย์ไม่ว่าจะกำหนดระยะเวลาเช่าไว้เพียง 1 ปี 2 ปี หรือเกินกว่านั้นเป็น 10 ปี 20 ปี หลักเกณฑ์ในการทำสัญญาก็เหมือนกัน กล่าวคือการเช่าอสังหาริมทรัพย์สามารถตกลงกันได้นานที่สุด 30 ปี (มาตรา 540 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์) ต้องมี “หลักฐานเป็นหนังสือ” จึงจะสามารถฟ้องร้องบังคับคดีตามสัญญาเช่าทรัพย์ได้ อย่างไรก็ตามถ้าเป็นการเช่าอสังหาริมทรัพย์ที่มีกำหนดระยะเวลาเช่าเกินกว่า 3 ปี หรือตลอดอายุของผู้เช่าหรือผู้ให้เช่า กฎหมายกำหนดให้ตองทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ ซึ่งหากไม่ทำตามก็จะฟ้องร้องบังคับคดีได้เพียงแค่ 3 ปี เท่านั้น (มาตรา 538 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์) เครดิต http://life.cpru.ac.th/.../%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%97%E0... 1.2 การให้เช่าอสังหาริมทรัพย์ ในทางภาษีอากร (1) ได้รับยกเว้นภาษีมูลค่าเพิ่มตามมาตรา 81 (1)(ต) แห่งประมวลรัษฎากร (2) กรณีผู้เช่าเป็นบริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลหรือนิติบุคคลอื่น ที่จ่ายค่าเช่าให้แก่ผู้มีหน้าที่เสียภาษีเงินได้ ต้องคำนวณหักภาษีเงินได้ ณ ที่จ่ายตามมาตรา 3 เตรส แห่งประมวลรัษฎากร ประกอบกับข้อ 6 (1) และ (2) ของคำสั่งกรมสรรพากรที่ ท.ป. 4/2528 ในอัตราร้อยละ 5 ของค่าเช่า (3) สัญญาเช่าอสังหาริมทรัพย์ต้องปิดอากรแสตมป์ในอัตรา 1 บาทต่อมูลค่าเช่าตามสัญญา ทุกจำนวน 1,000 บาท หรือเศษของ 1,000 บาท
2. การให้ใช้พื้นที่อันเป็นอสังหาริทรัพย์ 2.1 เป็นสัญญาการให้บริการ เนื่องจากไม่มีการส่งมอบการครอบครองทรัพย์ที่ให้ใช้พื้นทีกันนั้น ซึ่งผู้ให้บริการใช้พื้นที่ยังคงมีสิทธิครอบครองอสังหาริมทรัพย์นั้นตลอดเวลา 2.2 การให้ใช้พื้นที่ที่เป็นอสังหาริมทรัพย์ ในทางภาษีอากร (1) เป็นกิจการให้บริการที่อยู่ในข่ายที่ต้องเสียภาษีมูลค่าเพิ่มตามมาตรา 77/2 (1) แห่งประมวลรัษฎากร (2) กรณีผู้ใช้บริการเป็นบริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลหรือนิติบุคคลอื่น ที่จ่ายค่าเช่าให้แก่ผู้มีหน้าที่เสียภาษีเงินได้ ต้องคำนวณหักภาษีเงินได้ ณ ที่จ่ายตามมาตรา 3 เตรส แห่งประมวลรัษฎากร ประกอบกับข้อ 12/1 ของคำสั่งกรมสรรพากรที่ ท.ป. 4/2528 ในอัตราร้อยละ 3 ของค่าบริการ (3) สัญญาให้บริการใช้พื้นที่สัญญา หรือสัญญาให้ใช้อสังหาริมทรัพย์ ไม่อยู่ในบังคับที่ต้องปิดอากรแสตมป์
ต่อข้อถาม ขอเรียนว่า 1. กรณีหน่วยงานให้บริษัทฯ เช่าพื้นที่โดยมีสัญญาให้เช่าพื้นที่ระบุจำนวนพื้นที่ ทรัพย์สินที่ให้เช่า และผู้เช่าตกลงรับผิดชอบทั้งหมดในเรื่องบำรุงรักษาซ่อมแซม กรณีนี้เป็นการเช่าพื้นที่ คือมีการส่งมอบครอบครองพื้นที่ ถือเป็นรายได้ค่าเช่า ได้รับการยกเว้น VAT และหัก ณ ที่จ่าย 5% ของเงินได้ค่าเช่า รวมทั้งค่าซ่อมแซม ทั้งนี้ ตามมาตรา 3 เตรส และคำสั่งกรมสรรพากรที่ ท.ป. 4/2528 ฯ ลงวันที่ 26 กันยายน พ.ศ. 2528 ถูกต้องแล้วครับ โดยผู้ให้เช่ามีหน้าที่ต้องปิดอากรแสตมป์บนสัญญาเช่าพื้นที่ ในอัตรา 1 บาทต่อทุกจำนวนค่าเช่า 1,000 บาท และเศษของ 1,000 บาท
2. หน่วยงานให้บริษัทฯ วางตู้ขายสินค้า โดยทำสัญญาให้บริการพื้นที่ ในสัญญามีการส่งมอบและคืนพื้นที่หลังสิ้นสุดสัญญา แต่ไม่มีการระบุความรับผิดชอบความเสียหายของตู้ในพื้นที่ให้บริการ ในการบริการมีค่าไฟรวมอยู่ด้วย ถือเป็นการให้บริการใช้พื้นที่ ที่อยู่ในบังคับต้องเสีย VAT และหัก ณ ที่จ่าย 3% ของเงินได้ค่าบริการใช้พื้นที่ ทั้งนี้ ตามมาตรา 3 เตรส และคำสั่งกรมสรรพากรที่ ท.ป. 4/2528 ฯ ลงวันที่ 26 กันยายน พ.ศ. 2528 โดยผู้ให้บริการใช้พื้นที่ไม่มีหน้าที่ต้องปิดอากรแสตมป์บนสัญญาให้บริการใช้พื้นที่
3. หน่วยงานให้บริษัท C มาวางตู้ขายสินค้า โดยทำสัญญาให้บริการพื้นที่ ในสัญญามีการส่งมอบและคืนพื้นที่หลังสิ้นสุดสัญญา แต่ไม่มีการระบุความรับผิดชอบความเสียหายของตู้ในพื้นที่ให้บริการ ในการบริการมีค่าไฟรวมอยู่ด้วย ถือเป็นการให้บริการใช้พื้นที่ ที่อยู่ในบังคับต้องเสีย VAT และหัก ณ ที่จ่าย 3% ของเงินได้ค่าบริการใช้พื้นที่ ทั้งนี้ ตามมาตรา 3 เตรส และคำสั่งกรมสรรพากรที่ ท.ป. 4/2528 ฯ ลงวันที่ 26 กันยายน พ.ศ. 2528 โดยผู้ให้บริการใช้พื้นที่ไม่มีหน้าที่ต้องปิดอากรแสตมป์บนสัญญาให้บริการใช้พื้นที่
4. หน่วยงานให้บริษัท T มาวางตู้ขายสินค้า โดยทำสัญญาให้บริการพื้นที่ ในสัญญามีการส่งมอบและคืนพื้นที่หลังสิ้นสุดสัญญา ผู้ให้บริการต้องไม่กระทำการขัดขวางหรือเป็นอุปสรรคในการใช้พื้นที่ของผู้รับบริการ และไม่ต้องรับผิดชอบความเสียหายของตู้ในพื้นที่ให้บริการ ถือเป็นการให้บริการใช้พื้นที่ ที่อยู่ในบังคับต้องเสีย VAT และหัก ณ ที่จ่าย 3% ของเงินได้ค่าบริการใช้พื้นที่ ทั้งนี้ ตามมาตรา 3 เตรส และคำสั่งกรมสรรพากรที่ ท.ป. 4/2528 ฯ ลงวันที่ 26 กันยายน พ.ศ. 2528 โดยผู้ให้บริการใช้พื้นที่ไม่มีหน้าที่ต้องปิดอากรแสตมป์บนสัญญาให้บริการใช้พื้นที่
ขอขอบคุณข้อมูลจาก FB อ.สุเทพ พงษ์พิทักษ์ ที่อนุญาตให้นำความรู้ดีๆ มาเเบ่งปันใน Website Tax-EZ ค่ะ คลิ๊กที่นี่ เพื่อติดตาม FB เพจ "อาจารย์ สุเทพ พงษ์พิทักษ์" |
